بررسی تخصصی انواع کود و بذر

انواع اصلی کودهای مبتنی بر نیترات شامل نیترات های آمونیوم، پتاسیم و کلسیم می باشند.

کود نیترات آمونیوم
نیترات آمونیوم مخلوط 50-50 آمونیوم و نیترات است. نیترات به همراه آب موجود در خاک بلافاصله توسط گیاه جذب می گردد. آمونیوم نیز وارد ریشه شده و به تدریج توسط میکروارگانیسم های خاک به نیترات تبدیل می گردد. البته فراموش نکنید که نیترات آمونیوم، ترکیبی هیدروسکوپی است؛ یعنی رطوبت هوا را به راحتی جذب می کند، بنابراین باید حتما در پلاستیک بسته بندی شود.

کود نیترات کلسیم
این ماده که نیترات آهک نیز نام دارد، از واکنش اسید نیتریک و سنگ آهک خرد شده تولید می گردد. این مواد بلوک های فیزیولوژیکی جهت پرورش گیاهان قوی و مقاوم به بیماری به شمار می آیند. زیرا، کلسیم به استحکام ساختار دیواره سلولی گیاهان کمک می کند. کشاورزان اغلب از نیترات کلسیم برای تولید محصولات بهتر و باکیفیت تر بهره می برند. نیترات کلسیم در باغبانی و برای درختان میوه و به خصوص در پسته کاری مصرف بسیاری دارد. نیترات کلسیم، به عنوان درمانی برای کمبودهای گیاهان و بیماری های خاصی نظیر پوسیدگی انتهای گلگاه، لکه های چوب پنبه و لکه تلخ سیب عمل می کند.

کود نیترات پتاسیم
پتاسیم برای بهبود کیفیت محصول سودمند است. با کمبود این ماده مغذی در خاک، احتمالا برداشت ضعیفی خواهید داشت. نیترات پتاسیم ترکیبی معدنی است که در بهبود کیفیت، اندازه و رنگ محصول و ... می تواند موثر باشد.

کود کشاورزی شامل هر ماده آلی یا معدنی، ارگانیک یا شیمیایی است که بتواند شرایط رشد مطلوب گیاه را تأمین کند. حاصلخیزی خاک در واقع شاخص کیفیت خاک است که آن را قادر می سازد تا ترکیبات را در مقادیر کافی و تعادل مناسب برای رشد گیاهان در زمانی که عوامل دیگر (مانند نور، رطوبت، دما و ساختار خاک) مساعد هستند، فراهم کند. در مواردی که حاصلخیزی خاک مناسب نیست، مواد طبیعی یا سنتز شده برای تامین مواد غذایی مورد نیاز گیاه به خاک اضافه می‌شوند تا حاصلخیزی طبیعی خاک را افزایش دهند و جایگزین عناصر شیمیایی گرفته شده از خاک توسط محصولات قبلی ‌شوند، این مواد اصطلاحا کود کشاورزی نامیده می شوند.

گیاهان به حداقل 16 عنصر نیاز دارند که مهمترین آن‌ها کربن، هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن، فسفر، گوگرد، پتاسیم، کلسیم و منیزیم است. گیاهان کربن را از جو و هیدروژن و اکسیژن را از آب بدست می آورند. سایر مواد مغذی نیز از خاک گرفته می شود. گیاهان حاوی عناصرسدیم، ید، کبالت، سیلیکون و آلومینیوم هم هستند، اما ظاهراً این عناصر برای رشد گیاه ضروری نمی‌باشند. لازم به ذکر است هنگامی که ذخایر موجود یک ماده مغذی در گیاه کاهش می‌یابد، فقدان آن به یک عامل محدود کننده در رشد تبدیل می شود. البته باید توجه داشت مقادیر بیش از حد برخی از مواد مغذی نیز ممکن است باعث ایجاد سمیت و کاهش عملکرد درگیاه شود.

کود نیترات سال ها است که به عنوان یکی از کارآمدترین و مطمئن ترین منابع نیتروژن توسط کشاورزان استفاده می شود. کودهای مبتنی بر نیترات، نظیر نیترات آمونیوم، نیترات کلسیم و ... مواد مغذی خالصی هستند که الزامات زراعی و زیست محیطی کشاورزی مدرن را به خوبی برآورده می کنند. این ترکیبات در کنار دقت، کارایی و قابلیت اطمینان، تاثیر زیست محیطی کمتری نیز در مقایسه با کودهای مبتنی بر اوره دارند. بنابراین کودهای نیترات، انتخاب اول کشاورزانی هستند که به عملکرد مطمئن و حفاظت از محیط زیست اهمیت می دهند.

نیتروژن عنصری حیاتی برای زندگی گیاهان است که رشد ریشه، فتوسنتز و همچنین جذب سایر مواد مغذی را تحریک می نماید. با این حال مولکول های نیتروژن موجود در جو غیر فعال هستند و به راحتی توسط گیاهان جذب نمی شوند، در نتیجه باید این عنصر را به شکل کود مبتنی بر نیترات به خاک اضافه کنیم. استفاده از نیتروژن به شکل نیترات، یک منبع تغذیه فوری برای گیاهان است. چراکه، نیترات (NO3) به راحتی و به سرعت توسط گیاهان جذب می شود. این ماده در خاک تحرک بالایی دارد و خیلی سریع به ریشه گیاه می رسد.

• عناصر غذایی مورد نیاز گیاه در خاک به وفور وجود دارند اما بخش عمده ای از این عرضه بالقوه به شکلی است که به اندازه کافی و سریع در دسترس گیاه قرار نمی‌گیرد تا رشد مطلوبی داشته باشد لذا از دسترس خارج شده و گیاه دچار کمبود می‌گردد.
• بستر خاک قابل کشت از ابتدا دارای کمبود عناصر مغذی مورد نیاز گیاه بوده است.
• در اثر برداشت محصول، خاک دچار کمبود برخی از عناصر غذایی شده است و محصول جدید با کمبود مواجه می‌شود

در چنین مواردی استفاده از کودهای کشاورزی حاوی مواد معدنی و املاح و یون های مهم، ضرورت پیدا می کند. عناصر موجود در کودها می توانند جایگزین این کمبودها در خاک شوند و رشد گیاه را بهبود ببخشند، بنابراین گیاهان برای رشد به مواد مغذی مختلفی نیاز دارند که توسط ریشه از خاک دریافت می شوند. گیاهان کمبود موادغذایی را گاهی اوقات به شکل های مختلف نمایش می دهند به عنوان مثال، در بسیاری موارد کلروز (به رنگ زرد یا سبز کم رنگ)، نشان دهنده کمبود گوگرد و نیتروژن است و یا کمبود آهن باعث ایجاد بافت سفید یا زرد کم رنگ می شود. با این حال، علائم کمبود ممکن است به اشتباه تفسیر شوند.

همچنین بیماری های گیاهی نیز می توانند ظاهری شبیه کمبود مواد معدنی ایجاد کنند، لذا انجام آنالیز خاک و برگ توسط آزمایشگاه و تفسیر نتایج آن توسط متخصص تغذیه گیاه برای استفاده از کود مناسب و میزان مصرف آن بسیار ضرروی است تا با انتخاب نوع صحیح کود گیاه بتواند کمبود این مواد مغذی را برطرف کند. عوامل زیادی از جمله کیفیت خاک، نوع محصول و روش کاربرد، می‌توانند بر انتخاب نوع کود تأثیر بگذارند. امروزه طیف گسترده ای از کودهای کشاورزی موجود است که به کشاورزان این امکان را می دهد تا محیطی غنی از مواد مغذی برای محصولات خود ایجاد کنند.

کود جلبک دریایی سرشار از ریزمغذی ها از جمله فسفر، کلسیم، منیزیم، پتاسیم و هورمون‌های رشد است لذا در تحریک جوانه‌زنی، افزایش سبزینگی و فتوسنتز، ایجاد گل، افزایش باروری گیاه، افزایش خاصیت انبار داری محصول و افزایش اندازه و کیفیت محصول نقش چشم گیری دارد. جلبک دریایی یک گیاه دریایی است که در اقیانوسها، رودخانه‌ها، دریاچهها و دیگر آب‌ها رشد می‌کند و اگر در حجم زیاد، برداشت شود به سرعت، مجددا رشد خواهد کرد، بنابراین جلبک‌ها از نظر زیست محیطی، پایدار هستند و تأثیر مثبتی بر چرخه CO2 در اکوسیستم می‌گذارند. کود حاصل از جلبک دریایی نوعی کود ارگانیک است که در گونه‌هایی مانند Ascophyllum nodosum و Fucus vesiculosus یافت می‌شود. غلظت‌‍‌های بالایی از مواد معدنی و هورمون‌های گیاهی در جلبک‌های دریایی یافت شده است لذا می‌توانند به عنوان یک کود زیستی، جایگزین پایداری برای کودهای شیمیایی تبدیل شوند.

هیومیک اسید، به طور طبیعی، بخشی از چرخه طبیعت و جانداران موجود در خاک است و در چرخه آبی اقیانوس ها و رودخانه ها نیز یافت می شود. اسیدهای هیومیک جزء اصلی قابل استخراج مواد هیومیک خاک هستند و ممکن است برای قرن ها در خاک دست نخورده باقی بماند. هیومیک اسید، زیر شاخه مواد هیومیک محسوب می شود؛ سایر ترکیبات آلی این گروه عبارتند از: هیومین و فولویک اسید.

مواد هیومیک ترکیبات آلی طبیعی پیچیده‌ای هستند که در خاک از بقایای گیاهی، با فرآیند هوم‌سازی تشکیل می‌شوند. مواد هوموسی مجموعه پیچیده ای از مواد بی شکل قهوه ای تا تیره رنگ هستند که در طی تجزیه بقایای گیاهی و حیوانی توسط میکروارگانیسم ها، در شرایط هوازی و بی هوازی، در خاک، کمپوست، باتلاق ذغال سنگ نارس و حوضه های آبی منشأ می گیرند. بین ماده آلی خاک و هوموس تفاوت وجود دارد در واقع هوموس یک اصطلاح کلی است که گروهی از مواد هومیک مجزا اما متمایز را توصیف می کند درحالیکه ماده آلی خاک موادی هستند که با سرعت های مختلف در زمین تجزیه می شوند.

اسید فولویک: یک ماده هیومیکی قهوه ای مایل به زرد تا زرد رنگ زرد که در هر شرایط pH در آب محلول است و وزن مولکولی کمی نسبت به هیومیک اسید دارد
هومین: یک ماده هیومیک سیاه رنگ که در هیچ pH ای از آب محلول نیست، وزن مولکولی بالایی دارد و هرگز در محصولات اسید هیومیک مایع استخراج شده از پایه، یافت نمی شود. هومین ها سیاه رنگ هستند.
اسیدهای هیومیک به عنوان واسطه ای برای انتقال مواد مغذی از خاک به گیاه بسیار مهم هستند زیرا می توانند مواد مغذی را نگه دارند و از شسته شدن آنها جلوگیری کنند. اسیدهای هیومیک به ریشه گیاه متصل می شوند. وقتی به ریشه می رسند، آب و مواد مغذی مورد نیاز گیاه را به همراه می آورند